Hành trình 80 năm Quốc hội Nước CHXHCN Việt Nam trên Tem Bưu chính

Ngày 06/01/1946, sau gần 16 năm Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và chỉ hơn 4 tháng sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, toàn thể nhân dân Việt Nam đã nô nức tham gia cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên để bầu ra Quốc hội khóa I. Đây là một mốc son chói lọi, mở ra kỷ nguyên mới: Kỷ nguyên của độc lập dân tộc gắn liền với dân chủ và chủ quyền nhân dân.

Vượt qua khó khăn, thử thách, thù trong, giặc ngoài; kinh tế kiệt quệ; thiếu cơ sở pháp lý; xã hội còn nhiều bất ổn… Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Sắc lệnh và kêu gọi toàn dân tham gia bầu cử, coi việc này là một quyền thiêng liêng và là nghĩa vụ cao cả của công dân, thể hiện sức mạnh đoàn kết và ý chí của dân tộc. Bất chấp sự ngăn cản, phá hoại của kẻ thù, cuộc Tổng tuyển cử đã diễn ra thành công tốt đẹp với những con số ấn tượng: trung bình cả nước có 82% cử tri đi bầu; lựa chọn được 333 đại biểu Quốc hội khoá I, tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Hành trình 80 năm của Quốc hội Việt Nam là một thiên anh hùng ca về ý chí độc lập, tự chủ và khát vọng dân chủ của một dân tộc. Qua các thời kỳ lịch sử, Quốc hội luôn là Cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, Cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của Việt Nam. Lịch sử phát triển của Quốc hội là quá trình liên tục kế thừa và không ngừng đổi mới. Với sự nâng cao chất lượng hoạt động giám sát tối cao và mở rộng ngoại giao nghị viện, Quốc hội ngày càng khẳng định vai trò là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo phát triển, thể hiện mạnh mẽ ý chí, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, đưa đất nước vững bước trong kỷ nguyên mới.

Đồng hành trong dòng chảy của lịch sử, Tem Bưu chính Việt Nam đã ghi lại những sự kiện, những dấu ấn còn mãi với thời gian về sự ra đời, phát triển và khẳng định vị thế của Quốc hội trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam đánh dấu bước ngoặt của cách mạng Việt Nam và là một khởi đầu cho tương lai tươi sáng của dân tộc

Sau 10 năm bôn ba khắp các châu lục, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam - Con đường cách mạng vô sản, chấm dứt sự khủng hoảng, bế tắc đường lối cứu nước của dân tộc, mở ra một trang mới cho lịch sử dân tộc, giành độc lập dân tộc bằng cách mạng vô sản. Người chuẩn bị những điều kiện cần thiết về chính trị, tư tưởng, tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Từ ngày 3 đến 7/02/1930, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Quốc, Hội nghị hợp nhất 3 tổ chức Cộng sản tại Cửu Long (Hồng Kông, Trung Quốc) đã nhất trí thành lập một đảng thống nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam.

Hình ảnh của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc tại Đại hội Tua (Pháp – 1920) đã được khắc hoạ trên bộ tem “Kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam”. Bộ tem gồm 01 mẫu, được phát hành ngày 26/4/1985, do họa sĩ Trần Lương thiết kế, được in ốp-sét 02 màu tại Nhà in Tiến Bộ.

Bộ tem “Kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam”, mã số 460, gồm 1 mẫu, phát hành ngày 26/4/1985

Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Đó không chỉ là sự kiện trọng đại của dân tộc mà còn là lời tuyên bố đanh thép gửi tới toàn thế giới về một quốc gia độc lập, tự do, có chủ quyền.

Trong Tuyên ngôn độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “…Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và thực sự đã trở thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”.

Tinh thần và ý chí ngày Quốc Khánh 02/9/1945 đã được thể hiện trọn vẹn qua bộ tem “Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025)” được phát hành ngày 25/8/2025.

Bộ tem gồm 01 mẫu tem và 01 blốc, do họa sĩ Nguyễn Du thiết kế.

Bộ tem “Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025)” mã số 1210, gồm 1 mẫu và 1 blốc được phát hành ngày 25/8/2025.

Bầu cử Quốc hội

Bầu cử Quốc hội khóa II (1960 - 1964) diễn ra vào ngày 08/5/1960, chào mừng sự kiện này, ngày 03/5/1960, bộ tem “Bầu cử quốc hội khóa II” đã được phát hành. Bộ tem gồm 01 mẫu, do họa sĩ Nguyễn Văn Khanh thiết kế, được in ốp-sét 3 màu tại Nhà in Tiến Bộ.

Bộ tem “Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khoá II”, mã số 068, gồm 1 mẫu, được phát hành ngày 03/5/1960

Hiến pháp ra đời

Sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Chính phủ đã coi “quyền con người” là giá trị chung của quốc gia nên đã nhanh chóng ban hành Hiến pháp năm 1946 ngay sau khi tổ chức cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên, đây là văn bản có ý nghĩa lịch sử và pháp lý quan trọng, khẳng định chủ quyền độc lập, tự do của dân tộc và đặt nền móng cho bộ máy nhà nước kiểu mới theo chế độ dân chủ nhân dân.

Hiến pháp năm 1959 là sự kết tinh của tư tưởng xây dựng chủ nghĩa xã hội, là kết quả của quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, đặt nền móng cho việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Ngày 1/1/1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh công bố Hiến pháp của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.

Chào mừng sự kiện này, bộ tem “Hiến pháp nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa” đã được phát hành vào ngày 07/7/1960. Bộ tem gồm 01 mẫu tem, do họa sĩ Bùi Trang Chước thiết kế, được in ốp-sét  hai màu tại Nhà in Tiến Bộ.

Bộ tem “Hiến pháp nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa” mã số 071 gôm 01 mẫu, được phát hành ngày 07/7/1960

Ngày 30/4/1975, chiến dịch Hồ Chí Minh thắng lợi, kết thúc cuộc kháng chiến trường kỳ, đất nước thống nhất, non sông liền 1 dải. Một năm sau, ngày 25/4/1976, nhân dân hai miền Bắc - Nam nô nức tham gia Tổng tuyển cử bầu Quốc hội. Đây là lần thứ hai cuộc Tổng tuyển cử được tổ chức trên phạm vi cả nước, sau lần đầu tổ chức vào ngày 06/01/1946. Chào mừng sự kiện này, ngày 10/4/1976 bộ tem “Tổng tuyển cử bầu Quốc hội thống nhất” đã được phát hành. Bộ tem gồm 03 mẫu, do họa sĩ Trần Lương và Trần Huy Khánh thiết kế.

Ngày 24/6/1976, Quốc hội của nước Việt Nam thống nhất, được gọi là Quốc hội khóa VI với ý nghĩa kế tục sự nghiệp của 5 khóa Quốc hội trước, họp kỳ đầu tiên tại Hà Nội. Quốc hội quyết định đặt tên nước Việt Nam thống nhất là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.  Để chào mừng sự kiện này, bộ tem “Quốc hội thống nhất” đã được phát hành trước đó vào ngày 24/4/1976. Bộ tem gồm 02 mẫu do họa sĩ Lê Toàn thiết kế.

Ngay sau đó, ngày 24/6/1976 bộ tem “Việt Nam thống nhất” được phát hành để Chào mừng sự kiện Quốc hội của nước Việt Nam thống nhất. Bộ tem gồm 01 mẫu, mẫu tem thể hiện hình ảnh bản đồ Việt Nam thống nhất trên nền trống đồng, biểu tượng của văn hóa Việt Nam. Bộ tem do họa sĩ Đỗ Việt Tuấn và họa sĩ Nguyễn Hiệp thiết kế, được in ốp-sét ba màu tại Nhà in Tiến Bộ.

Bộ tem "Việt Nam thống nhất" mã số 311 gồm 01 mẫu được phát hành ngày 24/6/1976

Ngày 25/4/1977, bộ tem “Kỷ niệm 1 năm ngày bầu cử Quốc hội toàn quốc” được phát hành. Bộ tem do họa sĩ Quốc Thái và Trần Lương thiết kế, được in ốp-sét nhiều màu tại Nhà in Trần Phú.

Bộ tem "Kỷ niệm 1 năm ngày bầu cử Quốc hội toàn quốc" mã số 323, gồm 4 mẫu, được phát hành ngày 25/4/1977

Quốc huy, Quốc kỳ, Quốc ca nước CHXHCN Việt Nam

Quốc huy, Quốc kỳ, Quốc ca của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được quy định trong Hiến pháp, là những biểu tượng thiêng liêng thể hiện chủ quyền quốc gia, ý chí độc lập và niềm tự hào dân tộc. Ngày 20/9/1980 bộ Tem “Quốc huy, Quốc kỳ, Quốc ca CHXHCN Việt Nam” được phát hành. Bộ tem gồm 03 mẫu do họa sĩ Trần Lương thiết kế, được in ốp-sét nhiều màu tại Nhà in Trần Phú.

Thông qua việc phát hành bộ tem, là sự khẳng định, lời tuyên bố về sự tồn tại của một quốc gia độc lập, có chủ quyền, có thể chế chính trị và mục tiêu của đất nước; là biểu tượng mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hoá của dân tộc.

Bộ tem “Quốc huy, Quốc kỳ, Quốc ca CHXHCN Việt Nam” mã số 371, gồm 03 mẫu, phát hành ngày 20/9/1980

Ngày 06/01/1986, bộ tem “Kỷ niệm 40 năm bầu cử Quốc hội đầu tiên” đã được phát hành. Bộ tem gồm 02 mẫu, do họa sĩ Đỗ Việt Tuấn thiết kế, được in ốp-sét hai màu tại Nhà in Tiến Bộ.

Bộ tem “"Kỷ niệm 40 năm bầu cử Quốc hội đầu tiên” mã số 483 gồm 02 mẫu, phát hành ngày 06/01/1986

Ngày 01/01/2000, bộ tem “Việt Nam với thế kỷ XX” gồm 06 mẫu tem và 01 blốc đã được phát hành. Bộ tem là sự tổng kết các sự kiện trọng đại của đất nước trong Thế kỷ 20, với nhiều hình ảnh, nội dung phong phú, hình thức hấp dẫn, màu sắc hài hòa, sáng tạo. Bộ tem do họa sĩ Vũ Kim Liên thiết kế, được in ốp-set nhiều màu tại Xí nghiệp in tem Bưu điện.

Bộ tem “Việt Nam với thế kỷ XX” mã số 819, gồm 06 mẫu tem và 01 blốc, được phát hành ngày 01/01/2000

Ngày 01/01/2001, bộ tem “Việt Nam vững bước vào Thiên niên kỷ mới”, gồm 01 mẫu do hoạ sĩ Tô Minh Trang thiết kế đã được phát hành.

Hình ảnh trên tem thể hiện Việt Nam sẵn sàng làm chủ khoa học và công nghệ để vững bước vào thiên niên kỷ mới, khẳng định công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự là quốc sách hàng đầu, là đột phá chiến lược, là động lực phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Bộ tem “Việt Nam vững bước vào Thiên niên kỷ mới” mã số 849, gồm 01 mẫu, được phát hành ngày 01/01/2001

Năm 2026, kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam,  nhằm góp phần tuyên truyền sâu rộng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân nhận thức sâu sắc về ý nghĩa của Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên của Quốc hội Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ phát hành bộ tem. Bộ tem gồm 02 mẫu, do họa sĩ Nguyễn Du thiết kế,  được thể hiện theo phong cách thiết kế đồ họa, màu sắc mạnh, tươi vui thể hiện sức mạnh Quốc hội, của Nhà nước XHCN Việt Nam. Bố cục chặt chẽ, tạo hình mang tính biểu đạt cao và gắn chặt với nội dung của bộ tem.

Bộ tem “Kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu điên bầu Quốc hội Việt Nam (1946-2026)” mã số 1213, gồm 02 mẫu, được phát hành ngày 02/12/2025

Kế thừa, phát huy pho sử vàng vẻ vang của Quốc hội Việt Nam 80 năm qua, trong “Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam” được định hình bởi những mục tiêu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc và sánh vai với các cường quốc, Quốc hội Việt Nam đang giữ một vai trò kiến tạo và trung tâm đặc biệt quan trọng. Quốc hội không chỉ là cơ quan lập pháp mà còn là thiết chế dẫn dắt, cung cấp “đường ray pháp lý” vững chắc cho công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng của đất nước; đồng hành cùng khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng vào giữa thế kỷ XXI.