Những năm vừa qua Bưu chính trên thế giới đã chứng kiến việc phát hành tem tiền điện tử gồm một cặp song sinh tem điện tử số và tem chơi lập kỷ lục thế giới có diện tích gần sáu mét vuông. Đây thực sự là một bước chuyển mình của lĩnh vực sưu tập tem chơi có tuổi đời 180 năm. Sự bùng nổ và phát triển của công nghệ vừa đe dọa sự tồn tại vừa khơi dậy sự đổi mới của hoạt động này trong kỷ nguyên số.

Tem điện tử đầu tiên của Bưu chính Thụy Sỹ được phát hành vào năm 2021

Stephane Cuennet, đại diện của UPU và là Ban thư ký Hiệp hội phát triển tem chơi thế giới (WADP) cho biết bất chấp những khó khăn mà hoạt động sưu tầm tem chơi đang phải đối mặt, đặc biệt về vấn đề bảo mật và bán hàng, các cơ quan bưu chính vẫn tiếp tục coi hoạt động sưu tầm tem chơi là một nguồn tạo ra doanh thu và quảng bá quan trọng hoạt động kinh doanh của mình.

Cũng theo Cuennet, con tem bưu chính không chỉ đơn thuần là một phương thức giao dịch. Ngoài việc là một tác phẩm nghệ thuật đích thực, là phương tiện để quảng cáo và khuyến mại, con tem bưu chính có thể chia sẻ một thông điệp mạnh mẽ và mở ra cánh cửa dẫn đến các nền văn hóa khác nhau trên khắp thế giới.

“Những tiến bộ về công nghệ đã giúp cải thiện việc thiết kế và sản xuất tem bưu chính, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Sự phát triển của thương mại điện tử cũng dẫn đến và kéo theo nhu cầu sưu tầm tem điện tử, cho phép tăng doanh số bán hàng, đặc biệt là trên phạm vi quốc tế. Và sự gia tăng của các mạng xã hội đã cho phép các nhà khai thác được chỉ định giao tiếp hiệu quả hơn nhiều” - Cuennet giải thích.

Những phát triển này đã giúp lĩnh vực sưu tầm tem chơi tập trung và hướng tới thế hệ nhà sưu tập mới. Nó không chỉ là một khía cạnh thực dụng của ngành bưu chính mà là một sợi dây văn hóa kết nối các nhà khai thác với cộng đồng. Đó là một phần tạo cảm hứng cho bản thân Cuennet trong công việc của mình. Cuennet cho biết thêm: “Tôi bị thôi thúc, đôi khi đến mức ám ảnh, bởi niềm đam mê của những người sưu tầm tem chơi, quan trọng là niềm đam mê của những người sưu tầm tem chơi đã đưa nghệ thuật này vào cuộc sống trong suốt 180 năm qua. Vũ trụ độc đáo này cũng đã cho phép tôi gặp gỡ mọi người từ mọi thành phần xuất thân, được thúc đẩy bởi một mong muốn chung và kiên định để phát triển và duy trì hoạt động có ý nghĩa cao cả này.”

Các nghiên cứu thị trường do UPU cùng WADP thực hiện cho thấy rằng từ năm 2015 đến 2019, tỷ lệ sử dụng mạng xã hội đã tăng từ 43% lên 69% và mua sắm trực tuyến tăng từ 48% lên 65%. Những số liệu thống kê này chứng tỏ xu hướng tiếp thị giữa các nhà khai thác đã thành công trong công cuộc số hóa nền kinh tế, và thúc đẩy hoạt động kinh doanh bằng cách tiếp cận với nhiều khách hàng và nhà sưu tập tem chơi hơn. Đồng thời, cung cấp cho các nhà sưu tập quyền truy cập gần như ngay lập tức vào nhiều sản phẩm tem chơi hơn.

Ngoài ra, đại dịch COVID-19 đã làm tăng mạnh hoạt động trao đổi tem chơi và các sản phẩm tem trực tuyến. Một lượng đáng kể doanh số bán hàng trực tuyến và một số lượng lớn lượt truy cập vào các cửa hàng bán tem tem điện tử và bảo tàng tem ảo. Cuennet cho biết: “Có một cảm giác chung rằng mọi người đã kết nối lại theo một cách nào đó với thế giới vật chất và truyền thống hơn, đẩy lùi quá trình số hóa không kiểm soát của xã hội chúng ta.”

Các cơ quan bưu chính đang đổi mới từng ngày để thực hiện sứ mệnh và sự kết nối với cộng đồng, cũng như bước vào quá trình chuyển đổi số để giới thiệu hoạt động sưu tầm tem chơi của mình cho phù hợp với xu thế.

Điển hình, Cơ quan Bưu chính Ả rập Xê út, phối hợp với lễ hội giải trí hàng năm của quốc gia mình, thiết lập kỷ lục Guinness thế giới vào tháng 2 năm 2021 với con tem bưu chính lớn nhất, có diện tích 5,95 mét vuông và được làm bằng loại mực đặc biệt và các vật liệu khác được sử dụng trong tem thực tế. Bưu chính Thuỵ Sỹ đã phát hành con tem tiền điện tử đầu tiên của mình với 175.000 bản in đã bán hết trong năm giờ vào tháng 11 năm 2021. Những con tem vật lý đi kèm với một con tem “song sinh” số được lưu trữ trên một chuỗi khối và có thể được sưu tầm, thương lượng và trao đổi giống như những con tem cổ điển. Tiếp theo thành công năm 2021, Bưu chính Thuỵ Sỹ đã phát hành tem tiền điện tử thứ hai vào tháng 8 năm 2022.

Tuy nhiên, Cuennet cũng cho biết thêm, nghệ thuật sưu tầm tem chơi đang hướng tới số hóa và nó đặt ra câu hỏi: liệu tem chơi truyền thống và tem chơi số có thể cùng tồn tại không? Sự xuất hiện của tem số, đặc biệt là tem tiền điện tử dựa trên chuỗi khối là điều bất ngờ. Và sự xuất hiện đột ngột của công nghệ tiền mã hoá không thể thay thế (NFT) đã đẩy các quốc gia thành viên phải đối mặt với lãnh thổ chưa được khám phá từ cả quan điểm pháp lý và quy định, đến các khía cạnh kỹ thuật và tiếp thị. UPU và WADP sẽ tiếp tục nghiên cứu, làm việc để duy trì hoạt động sưu tầm tem chơi truyền thống trong khi tiếp tục đổi mới và thúc đẩy hoạt động sưu tầm tem chơi trực tuyến và số. UPU và WADP sẽ xem xét tầm quan trọng của các khuôn khổ pháp lý và vấn đề an ninh để tạo điều kiện và bảo vệ tốt hơn hoạt động này và người sưu tầm.

Một số nhà khai thác đã tiên phong đổi mới hoạt động sưu tầm tem chơi và WADP có cung cấp hỗ trợ cho các nhà khai thác muốn tích hợp thị trường mới này. Cuennet cho biết thêm: “Chúng tôi khuyến khích các quốc gia thành viên UPU điều chỉnh luật pháp của họ cho phù hợp với các xu hướng chuyển đổi số để đảm bảo tương lai cho hoạt động sưu tập tem chơi của cơ quan bưu chính chỉ định của họ”.